نبرد فرهنگ با زندگی

برای نخستين بار در تاريخ ايران مسلمان شده، يک توده تعيين کننده از زنان درکار دگرگون کردن فرهنگ وحشيانه قرون وسطائی است

حقيقت جمهوری اسلامی در کمتر رويدادی خود را به اندازه هفته مبارزه با بدحجابی نشان داد. از اولويت حقير و غير انسانی فلسفه حکومتی آن، تا قدرت و منابعی که در اختيار دستگاه سرکوبگری اوست، و سرانجام در ناتوانی ذاتی اش دربرابر جامعه، همه در آن هفته خودنمائی کردند. اين رژيمی است که در خطير ترين بحران های درونی و بيرونی، مسئله حجاب رهايش نمی کند. زن را خوار می شمارد ولی در کشورداری جای اصلی را به مسئله ای که از زن ساخته است می دهد. می تواند هزاران مامور انتظامی را به ياری ده ها هزار اوباش زن و مرد بسيجی بفرستد و صد و پنجاه هزار زن را در يک هفته دستگير کند ولی با همه صحنه های شرماوری که می آفريند از پس زنان بر نمی آيد. مانند پيکار های گاهگاهی گردآوری بشقاب های ماهواره ای، ناگزير است به موفقيت های موفتی دل خوش کند.
رژيمی که سراپای فلسفه اجتماعی و حکومتی اش اسلام آخوندی برخاسته از "رساله" هاست و هر چند غير آخوند ها به ناچار در آن سهم روزافزون دارند، در جهان بينی اش آخوندی است، می خواهد با تکيه بر امکانات بزرگ ايران و ايرانيان برجهان اسلام سروری يابد و با جهان غرب بويژه امريکا در افتد، و آنگاه با روحيه ای که تنها به کار اداره قم می خورد با هرچه اسباب نيرومندی کشور است پيوسته به جنگ می آيد و نيروی خود و فرصت ملت را تباه می کند. در اين روحيه زن جای مرکزی دارد ــ به همان رساله ها نگاهی می توان انداخت. با زن به دلخواه مردی که چادر و جدائی وسواس آميز زن و مرد سراسر نگرش او را جنسی و جنسيتی کرده است چه می توان کرد؟ مردی که از سخن خدای خود، آن تکه "کشتزار" از همه به دلش نزديک تر است، با زن چه بايد بکند؟ چگونه می تواند او را در اختيار گيرد و به ملکيت در آورد؟

پوشاندن زن و درپرده نگهداشتنش نخستين اولويت چنين رويکردی است. می بايد اگر بتوان او رااز گهواره تا گور از دسترس مردان ديگر بدور داشت؛ سخت ترين کيفر ها را بر او و مردانی که اين مقدس ترين حق مرد مسلمان را زيرپا می گذارند روا دانست. محرم و نامحرم زير هر عنوانی بيايد ــ از پاکدامنی و سلامت اخلاقی و "ارزش" ــ معنائی جز اين ندارد که حق دسترسی به زنان در معمولی ترين صورت آن نيز بار جنسی دارد و می بايد سخت محدود باشد. در ميان خودی و غير خودی هائی که اين فرهنگ سراسر آخوندی را پوشانده است اين يک بالا ترين جا را دارد. مرد می تواند غير مسلمان را تحمل کند ولی نامحرم را در نزديک اموال زنانه اش نه.
غيرت جنسی يا ناموس (به معنی تکبر) که گرامی ترين ارزش های بيشتر مردان جهان سومی بويژه خاور ميانه ای است (خاورميانه ای، جهان سومی است که مسلمان هم باشد) از همين احساس مالکيت و نگرش جنسی-جنسيتی می آيد و زنان را در اين فضای فرهنگی، در هر گوشه جعرافيای جهان باشد، به تيره روزی محکوم کرده است. زن در اين جهان خاور ميانه ای، ارزش فرديش هرچه باشد، ناچار انسان درجه دو است. مالکيتی که تا حق کشتن می رسد نمی تواند با برابری و حقوق بشر سازگار شود؟ زن خاورميانه ای تا هنگامی که در درون خود برضد اين فرهنگ طغيان نکند و خود را نخست انسان با حقوق فطری-طبيعی که هيچ با مرد تفاوتی ندارد نشناسد اين جامعه هائی را که مايه شرمساری سده ما هستند دگرگون نخواهد کرد. مردان هرچه بکنند تا زنان خود برنخيزند به جائی که می بايد نخواهند رسيد. به ايران صد ساله گذشته، حتی به ترکيه بنگريد.

اکنون ما اين بيداری و طغيان زنان ايران را می بينيم. برای نخستين بار در تاريخ ايران مسلمان شده، يک توده تعيين کننده critical mass از زنان درکار دگرگون کردن اين فرهنگ وحشيانه قرون وسطائی است ــ پديده ای يگانه در سراسر سرزمين های ناشادی که در چنگال اين فرهنگ به واپسماندگی محکوم شده اند. همه قدرت تبليغاتی و سرکوب حکومت اسلامی در سه دهه گذشته از اين جنبش ژرف و فراگير فرومانده است. اين يک ميدان ديگر نبرد بازندهء فرهنگ و سنت با زندگی است. فرهنگ و سنت می تواند بر سياست چيره شود ــ در واقع نقش فرهنگ و سنتی که زمانش سرآمده تهی کردن جامعه از سياست است ــ ولی دربرابر زندگی شکست خواهد خورد زيرا جامعه انسانی سرانجام نياز به سياست در معنی درست يونانی اش دارد: خوب زندگی کردن، فرد انسانی را با همه طبع فساد پذير او به فضيلت هائی که هم در درون اوست و هم برای باقی ماندنش در جامعه ضرورت دارد، رساندن. ما خود نمونه شکست سياست از فرهنگ و سنت هستيم و اکنون پيشگام شکستن زنجير آهنين فرهنگ و سنتی "تنيده از خشونت و بافته از کوردلی" شده ايم.

زنان ايران حجاب اسلامی را که برای پوشاندن زيبائی زنانه و جدا کردنشان از جهان مردان، در واقع از زندگی و جامعه بود، به ضد خودش درآوردند. روسری تحميلی پروانه راهيابی به آموزشگاه و اداره شد و در های زندگی اجتماعی را بر آنان گشود. آن اندازه از اداره کشور که در چنين نظام سراپا هرج و مرج و تاراج و ناشايستگی ممکن است بی مشارکت زنان نمی شود که دارند اکثريت درسخواندگان ايران می شوند. از سوی ديگر ذوق زيباشناسی شان از روسری زيوری خوشايند برای زيبا تر کردن پوشش زنانه ساخت که يکی از بهترين و تکامل يافته ترين جلوه های هر تمدنی است. سران رژيم از تند رو و ميانه رو دربرابر اين جوشش انرژی هر شيوه ای را به بيهوده آزموده اند و اکنون نوميدانه به خشونت برهنه دست می برند. ولی پايان مبارزه با بدحجابی از هم اکنون آشکار است. ديگ نارضائی با اين پستی ها جوشنده تر خواهد شد. و زمانی خواهد رسيد (اگر نرسيده باشد) که هيچ شيوه ای کارساز نخواهد بود.
خبر های هر روزه از فشار بر زنان، دانشجويان، کارگران، و معلمان دل ها را به درد می آورد ولی اميد را زنده نگه می دارد. فشار در آنجاهاست که پايداری هست. رهائی ما نيز در آنجا هاست که فشار بيشتر احساس می شود. زنان چه به دليل شمار ميليونی خود و چه تاکتيک های درخشان، و چه پيگيری شان، در صف نخستين پيکار رهائی و بازسازی ايران هستند. پيکار يا کمپين يک ميليونی زنان بديع ترين شيوه مبارزه و فصل تازه ای در پيکار مدنی جامعه ايرانی است و حکومت دربرابرش کاری از پيش نخواهد برد. پيام زن پيشرو ايرانی با اين پيکار به همه لايه های اجتماعی می رسد. فرياد های اعتراض زنانی که آنان را به درون اتومبيل های بسيجی کشيدند و فرياد های مرگ زنان سنگسار شدهء حکومت يا خانواده در اين امضا ها نگهداشته خواهد شد و روزی به آزادی نه تنها زن ايرانی، بلکه مرد ايرانی نيز از فرهنگی که فرا آمدش جنين حکومت و سياستی است ياری خواهد داد.